1.076

Joris de Drakendoder

Regio: Rusland (Palech)
Periode:  18e eeuw
Afmeting: 82.00 x 107.00 cm

Beschrijving

Volgens de legende werd Joris in de derde eeuw geboren in Kappadocië, gelegen in Klein-Azië (het huidige centraal Turkije), als kind van zeer gelovige ouders. Toen Joris nog een kind was, werd zijn vader gedood omwille van zijn geloof. Omdat zijn moeder daar een stuk grond bezat, verhuisden moeder en kind naar Palestina. Toen Joris een volwassen man was geworden trad hij in dienst van het Romeinse leger, waar hij het door zijn intelligentie, strijdbaarheid en macht bracht tot commandant in de elitetroepen van keizer Diocletianus (284-305). Omdat Joris weigerde mee te werken aan de vervolging van Christenen en zich openlijk in de senaat uitsprak tegen de christenvervolging door Diocletianus, werd hij ter dood veroordeeld. Door een aaneenschakeling van wonderen overleefde Joris een reeks martelingen en pogingen om hem ter dood te brengen, hetgeen onder zijn beulen en de bevolking leidde tot massale bekering tot het christendom. Volgens de overlevering werd Joris uiteindelijk onthoofd op 23 april in het jaar 303 - de dag waarop tegenwoordig zijn feest in de kerk wordt gevierd.

Een van de belangrijkste wonderen die Joris gedurende zijn leven mocht verrichten was het doden van een draak. Nabij de berg Libanon werd een stad geplaagd door een enorme draakachtige serpent. Op advies van hun afgoden, hadden de stedelingen en hun vorst afgesproken dat iedere dag een van hun kinderen aan de draak zou worden geofferd. Toen de dag kwam dat het lot bepaalde dat de dochter van de stadsvorst moest worden geofferd, werd de dochter gekleed in haar mooiste gewaad buiten de stadsmuren gezet. Op het moment dat de draak vanuit het meer op de dochter afkwam, reed Joris op zijn paard naderbij en doorboorde de nek van het beest, terwijl zijn paard het monster onder de hoeven vertrapte. Joris gebood de dochter van de vorst haar ceintuur om de nek van de draak te binden en hem als een hond naar de stadspoorten te leiden. Bij de stad aangekomen doodde Joris de draak met zijn zwaard, waarop de bevolking van de stad zich bekeerde tot het christendom.

De legende van de ridder te paard die een bedreigde jonkvrouw bevrijdt, is een klassiek gegeven. In de Griekse mythologie is Perseus, die Andromeda redt, bekend. In de Slavische mythologie was de god van de dageraad, Svantevid, degene die op een paard aangesneld kwam om Zora, die door de draak bedreigd werd, met een houw van zijn vurige zwaard te bevrijden.

Op de ikoon is Joris afgebeeld als Romeinse soldaat met een wapperende rode mantel. Gezeten op zijn paard doorboort hij de draak. In de achtergrond kijkt de vorst vanaf de stadsmuren toe hoe zijn dochter van een wisse dood wordt gered. Een engel houdt een kroon boven het hoofd van Joris als symbool van de triomf van het Goede over het Kwade en zijn grootmartelaarschap. Linksboven, in een wolkenband, een afbeelding van Christus ten teken van het feit dat Joris het wonder niet op eigen kracht verricht.