1.076
Joris de Drakendoder
Periode: 18e eeuw
Afmeting: 82.00 x 107.00 cm
Beschrijving
Volgens
de legende werd Joris in de derde eeuw geboren in Kappadocië, gelegen in
Klein-Azië (het huidige centraal Turkije), als kind van zeer gelovige ouders.
Toen Joris nog een kind was, werd zijn vader gedood omwille van zijn geloof.
Omdat zijn moeder daar een stuk grond bezat, verhuisden moeder en kind naar
Palestina. Toen Joris een volwassen man was geworden trad hij in dienst van het
Romeinse leger, waar hij het door zijn intelligentie, strijdbaarheid en macht
bracht tot commandant in de elitetroepen van keizer Diocletianus (284-305).
Omdat Joris weigerde mee te werken aan de vervolging van Christenen en zich
openlijk in de senaat uitsprak tegen de christenvervolging door Diocletianus,
werd hij ter dood veroordeeld. Door een aaneenschakeling van wonderen
overleefde Joris een reeks martelingen en pogingen om hem ter dood te brengen,
hetgeen onder zijn beulen en de bevolking leidde tot massale bekering tot het
christendom. Volgens de overlevering werd Joris uiteindelijk onthoofd op 23
april in het jaar 303 - de dag waarop tegenwoordig zijn feest in de kerk wordt
gevierd.
Een
van de belangrijkste wonderen die Joris gedurende zijn leven mocht verrichten
was het doden van een draak. Nabij de berg Libanon werd een stad geplaagd door
een enorme draakachtige serpent. Op advies van hun afgoden, hadden de
stedelingen en hun vorst afgesproken dat iedere dag een van hun kinderen aan de
draak zou worden geofferd. Toen de dag kwam dat het lot bepaalde dat de dochter
van de stadsvorst moest worden geofferd, werd de dochter gekleed in haar
mooiste gewaad buiten de stadsmuren gezet. Op het moment dat de draak vanuit
het meer op de dochter afkwam, reed Joris op zijn paard naderbij en doorboorde
de nek van het beest, terwijl zijn paard het monster onder de hoeven vertrapte.
Joris gebood de dochter van de vorst haar ceintuur om de nek van de draak te
binden en hem als een hond naar de stadspoorten te leiden. Bij de stad
aangekomen doodde Joris de draak met zijn zwaard, waarop de bevolking van de
stad zich bekeerde tot het christendom.
De
legende van de ridder te paard die een bedreigde jonkvrouw bevrijdt, is een
klassiek gegeven. In de Griekse mythologie is Perseus, die Andromeda redt,
bekend. In de Slavische mythologie was de god van de dageraad, Svantevid,
degene die op een paard aangesneld kwam om Zora, die door de draak bedreigd
werd, met een houw van zijn vurige zwaard te bevrijden.
Op de ikoon is Joris afgebeeld als Romeinse soldaat met een wapperende rode mantel. Gezeten op zijn paard doorboort hij de draak. In de achtergrond kijkt de vorst vanaf de stadsmuren toe hoe zijn dochter van een wisse dood wordt gered. Een engel houdt een kroon boven het hoofd van Joris als symbool van de triomf van het Goede over het Kwade en zijn grootmartelaarschap. Linksboven, in een wolkenband, een afbeelding van Christus ten teken van het feit dat Joris het wonder niet op eigen kracht verricht.